Magnez odgrywa ważną rolę w metabolizmie glukozy i wrażliwości na działanie insuliny. Niedobór magnezu powoduje oporność na działanie insuliny. Stąd też hipomagnezemia może być jedną z przyczyn nietolerancji glukozy. Niski poziom magnezu może utrudniać reakcje wielu enzymów związanych z metabolizmem glukozy, a także funkcje receptora insuliny i tym samym zmniejszać wrażliwość na działanie insuliny.
Ostatnio przeprowadzonych zostało wiele badań, które wykazały niedobór magnezu u chorych z cukrzycą typu 2. W tym typie insulinooporność odgrywa wiodąca rolę stąd też niedobór magnezu, który prowadzi do zwiększenia insulinooporności, może być jedną z przyczyn zwiększonej zachorowalności na cukrzycę typu 2.
Z wielu badań wynika, że niedobór magnezu zwiększa także ryzyko występowania przewlekłych powikłań cukrzycy takich jak retinopatia, nefropatia, neuropatia. Obniżenie poziomu magnezu stwierdzano również u dzieci w wieku ≤10 lat wykazujących nadwagę. Autorzy uważają, że może to wskazywać na zagrożenie wystąpieniem cukrzycy typu 2 w wyniku insulinooporności także w populacji dziecięcej.
Przeprowadzane były również badania poziomu magnezu u pacjentów z cukrzycą typu 1. Sugerują one zależność stopnia metabolicznego wyrównania z poziomem magnezu w surowicy krwi. Autorzy sugerują, że suplementacja magnezem może ułatwiać metaboliczną kontrole cukrzycy. Obserwacje te wymagają dalszych badań.
Coraz więcej jest głosów zalecających wprowadzenie rutynowego oznaczania poziomu magnezu u chorych na cukrzycę, a także w grupach ryzyka dla występowania insulinooporności i zaburzeń metabolizmu glukozy.
Prawidłowy poziom magnezu w surowicy krwi u osób dorosłych powinien mieścić się w granicach 0,75 – 1,2 mmol/l (normy te mogą się różnic w różnych laboratoriach, należy się kierować normami podanymi przez laboratorium)
Przyczyną odchyleń od stanu prawidłowego jest najczęściej nieadekwatne dostarczanie magnezu do organizmu. Dla uzupełniania poziomu magnezu w organizmie wskazane jest spożywanie potraw pełnoziarnistych, roślin strączkowych. Przy większych niedoborach konieczne jest uzupełnianie farmakologiczne.
Prof. Ewa Otto-Buczkowska
Wybrane pozycje piśmiennictwa:
Bertinato J, Wu Xiao C, Ratnayake WM. i wsp. Lower serum magnesium concentration is associated with diabetes, insulin resistance, and obesity in South Asian and white Canadian women but not men. Food Nutr Res. 2015;59:25974.
Chutia H, Lynrah KG. Association of Serum Magnesium Deficiency with Insulin Resistance in Type 2 Diabetes Mellitus. J Lab Physicians. 2015;7:75-78.
Fang C, Wang X, Wu W. i wsp. Association of Serum Magnesium Level with Odds of Prediabetes and Diabetes in a Southern Chinese Population: a Prospective Nested Case-Control Study. Biol Trace Elem Res. 2015 Dec 26. [Epub ahead of print]
Jose B, Jain V, Vikram NK, Agarwala A, Saini S. Serum magnesium in overweight children.
Indian Pediatr. 2012;49:109-112.
Lin CC, Tsweng GJ, Lee CF, Chen BH, Huang YL. Magnesium, zinc, and chromium levels in children, adolescents, and young adults with type 1 diabetes.
Clin Nutr. 2015 Jun 9. pii: S0261-5614(15)00169-7.
Lin CC, Huang YL. Chromium, zinc and magnesium status in type 1 diabetes. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2015;18:588-592
Mostafavi E, Nargesi AA, Asbagh FA. i wsp. Abdominal obesity and gestational diabetes: the interactive role of magnesium. Magnes Res. 2015;28:116-125.
Fang C, Wang X, Wu W. i wsp. Association of Serum Magnesium Level with Odds of Prediabetes and Diabetes in a Southern Chinese Population: a Prospective Nested Case-Control Study. Biol Trace Elem Res. 2015 Dec 26. [Epub ahead of print]
Jose B, Jain V, Vikram NK, Agarwala A, Saini S. Serum magnesium in overweight children.
Indian Pediatr. 2012;49:109-112.
Lin CC, Tsweng GJ, Lee CF, Chen BH, Huang YL. Magnesium, zinc, and chromium levels in children, adolescents, and young adults with type 1 diabetes.
Clin Nutr. 2015 Jun 9. pii: S0261-5614(15)00169-7.
Lin CC, Huang YL. Chromium, zinc and magnesium status in type 1 diabetes. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2015;18:588-592
Mostafavi E, Nargesi AA, Asbagh FA. i wsp. Abdominal obesity and gestational diabetes: the interactive role of magnesium. Magnes Res. 2015;28:116-125.
